Ze wstępem Olgi Stanisławskiej Przekład z francuskiego Jacek Giszczak Strategia antylop jest trzecią z cyklu książek Jeana Hatzfelda poświęconych rwandyjskiej wojnie domowej. W dwóch pierwszych – Dans le nu de la vie. Récits des marais rwandais oraz Une saison de machettes – autor udziela głosu zabójcom i ich ofiarom, odsłaniając przed czytelnikiem świat pełen niewyobrażalnego okrucieństwa oprawców, bólu, przerażenia i milczenia ocalałych. W Strategii antylop Hatzfeld wraca do Rwandy, by raz jeszcze porozmawiać z przedstawicielami obu stron, po tym jak część Hutu została wypuszczona z więzienia lub wróciła z wygnania w Kongu. Tutsi muszą na nowo przyjąć ich jako sąsiadów. Jak radzą sobie z pojednaniem? Czy możliwe jest prawdziwe przebaczenie? Skrajnie odmienne, a jednak zawsze zaskakujące odpowiedzi na te pytania sugerują, że działania polityczne oraz wysiłki społeczności międzynarodowej, by w sposób prawny usankcjonować powstałą w Rwandzie sytuację, nie idą we właściwym kierunku. Książka Hatzfelda to wstrząsający opis cierpienia pamięci, trwania w stoickiej nadziei oraz dowód na to, że procesu żałoby nie da się ani przyspieszyć ani sztucznie zakończyć. "Książka Hatzfelda boli jak otwarta rana. Bo o otwartej ranie opowiada. Nie wiemy, czy może się ona zagoić. Czy potem się zabliźni? Nie dowiemy się tego, dopóki nie podejmiemy próby. Najpierw więc trzeba ranę oczyścić: delikatnie, powoli, bez nowego kaleczenia. Tego doświadczają mieszkańcy Rwandy, maleńkiego afrykańskiego kraju, kilkanaście lat po ludobójstwie. Nie jest to łatwe, bo dalej boli i piecze. Wspierajmy ich w leczeniu ran, jak tylko możemy. A co możemy? Możemy nie odwracać oczu i nie zatykać uszu. Bądźcie świadkami niewyobrażalnego cierpienia zadanego ludziom przez ludzi. Ono się wydarzyło naprawdę. Czytajcie Strategię antylop. Nie bójcie się. Ta książka poraża, ale nie zabija." Wojciech Tochman [www.granice.pl, 2015]