Start edukacyjny to początek poznawania siebie i świata, warunkujący jakość życia indywidualnego i wspólnotowego. Tom 8 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Przedszkole – przemiany instytucji i jej funkcji, w całości został poświęcony zagadnieniom związanym z wychowaniem przedszkolnym. Okres wychowania przedszkolnego ma bez wątpienia strategiczne znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. Jest to związane przede wszystkim z tym, że wszelkie wysiłki zmierzające do wyrównywania szans mają sens wówczas, gdy podejmowane są w najwcześniejszych latach rozwoju, a więc w wieku 2–6 lat. Tylko w tym momencie istnieje możliwość, aby został przerwany błędny łańcuch reprodukcji kulturowej z udziałem szkoły. Prezentowany tom obejmuje dwa główne zakresy tematyczne, ujęte w czterech częściach i odnoszące się po pierwsze – do przedszkola jako instytucji, w tym m.in. jej organizacji, warunków i kadry, a po drugie – do kompetencji związanych z jakościowym wymiarem przedszkolnej edukacji, w tym kompetencji nauczycieli-wychowawców oraz kompetencji dzieci. Część pierwsza nosi tytuł Przedszkole i nauczyciel-wychowawca w sytua­cji zmiany. Rola nauczyciela – w opozycji do ról formalnych, związanych z reprezentowaniem określonej instytucji czy byciem funkcjonariuszem, ekspertem, specjalistą – oznacza koncentrację na wypełnianej przez niego misji. Przede wszystkim zwraca się uwagę na wybierane przez niego określone wartości, ma on być inspiratorem wspomagającym rozwój dziec­ka. Zmiany społeczne i kulturowe przyczyniają się do coraz to nowych oczekiwań stawianych przed pedagogami. Nauczycielom wychowania przedszkolnego dane zostało niedawno nowe zadanie w postaci przeprowadzenia diagnozy gotowości do podjęcia nauki w szkole w okresie poprzedzającym rok szkolny, w którym możliwe będzie rozpoczęcie przez dziecko nauki w niższych klasach szkoły podstawowej. Kolejna część została zatytułowana Metody i formy pracy w przedszkolu – nowe możliwości edukacyjne tradycyjnych rozwiązań. Jak wiemy, w XXI wieku, w czasie, kiedy w wąskich dziedzinach naukowych badacze wiedzą coraz więcej o otaczającym nas świecie, konieczne jest odejście od rozumienia edukacji jako procesu przekazywania wiedzy na rzecz postrzegania dziecka z jego naturalną potrzebą indywidualnego rozwoju, ciekawością świata, aby mogło się ono stawać wyjątkową, silną jednostką, znającą siebie i potrafiącą działać w zespole. Nauczyciel pracujący w przedszkolu – oprócz licznych kompetencji – powinien mieć odpowiedni zasób wiedzy metodycznej. Sztuka i twórczość w życiu małego dziecka to tytuł kolejnej części tomu. Sztuka w edukacji ujmowana jest nie tylko jako „[…] zwierciadło życia, lecz również jako instrument kształcenia człowieka, jako podręcznik ży- cia”, sztuka […] wzbogaca wizje i sposoby życia, wiedzę człowieka o sobie samym (samowiedzę), a dzięki doświadczeniu łączącemu doznania (przeżycia) i działania estetyczne (artystyczne) kształtuje nasze własne człowieczeństwo. Kontakt ze sztuką jest ważnym elementem ludzkiej egzystencji. Przez sztukę i w sztuce ludzie tworzą swój własny świat kształtów i barw, dźwięków i słów, zdarzeń i problemów, przeżyć i wzruszeń, doznań osobistych i wspólnych. W sztuce realizuje się samodzielność ludzkiego istnienia. Człowiek […] zdolny jest kształtować swoje własne życie, budować siebie samego, a w tym procesie autokreacji pomocą może okazać się sztuka, wyraz i obraz człowieczeństwa. Seria ośmiu tomów. Edukacja małego dziecka! [www.azymut.pl, 2017]